زردی در نوزادان و درمان آن  

تولد نوزاد لذت و شادی فراوانی برای والدین به همراه دارد و در کنار این هیجانات دغدغه های دیگری مانند زردی نوزاد در اوایل تولد وی به وفور دیده می شود. هموگلوبین های داخل گلبول های قرمز به رنگدانه های زردی به اسم بیلی روبین تبدیل می شوند و مسئولیت دفع این مواد به عهده کبد است که به وسیله صفرا از بدن خارج می شود. دلیل زیاد بودن سطح بیلی روبین خون ناشی از بیماریهای کبدی یا بیماریهای ارثی است و با افزایش سطح این رنگدانه شکم و اندام های دیگر بدن زرد می شود. بنابراین تشخیص میزان زرد شدن نوزاد از طریق چشم و پوست امکان پذیر است.

 

 

 

تشخیص زردی در نوزادان چگونه انجام می شود؟

مشاهده رنگ نوزاد یکی از روش های تشخیص زردی نوزاد است ولی اگر سطح زرد شدن رنگ نوزاد زیاد باشد انجام آزمایش بیلی روبین سرم ضروری است. همچنین آزمایشاتی از قبیل آزمایش های تکمیلی ادرار و سازگاری خون نوزاد با مادر در تشخیص و درمان این بیماری با دستور پزشک باید انجام شود.

 

علت زردی در نوزادان چیست؟

زردی نوزاد علت های زیادی دارد که چهار مورد از آنها موجب بروز این بیماری می شود.

در کبد آنزیمی کم کاری وجود دارد که باعث پرخونی نوزاد می شود.

ناسازگاری گروه خون نوزاد و مادر موجب این بیماری می شود. برای مثال نوزاد گروه خونی B یا A دارد ولی مادر گروه خونی O دارد.

عفونت های نوزادی یکی از علایم زرد شدن نوزادان در اوایل تولدشان است.

یکی از مهم ترین علایم این بیماری اختلالات تیروئید است. البته زرد شدن نوزادان در بیشتر مواقع قابل درمان است اما در موارد با شدت بالا اگر درمان نشود عوارض غیر قابل جبرانی به بار می آورد.

 

زردی در نوزادان چه زمانی بروز می کند؟

زردی نوزاد در سه زمان مشخص روی می دهد. در واقع زرد شدن فیزیولوژیک که در روز دوم تولد به صورت طبیعی اتفاق می افتد و تا روز چهارم تولد به اوج خود می رسد و در نهایت روز پنجم الی هفتم کم می شود.

 

نوع دوم که به ندرت روی می دهد و تنها دو درصد از کل نوزادان را در بر می گیرد هفت روز بعد از تولد اتفاق می افتد. طوری که در هفته های دوم و سوم تولد نوزاد به اوج خود می رسد که به این نوع، زرد شدن ناشی از شیر مادر گفته می شود. البته مادر نباید شیر خود را از نوزاد قطع کند بلکه تعداد دفعات شیردهی را کاهش دهد. همچنین می توانید از شیر خشک در بین شیردهی های مادر استفاده کنید.

 

نوع سوم نوزاد به محض تولد پوست و اندام های وی به رنگ زرد است که به بستری شدن نوزاد ختم می شود. علت این نوع عفونت نوزادی یا ناسازگاری خون نوزاد و مادر است.

علائم زردی در نوزاد چیست؟

سیر نزولی حرکت زردی نوزاد از بالا به پایین شروع می شود طوری که اول چشم و صورت نوزاد را در بر می گیرد سپس به طرف پایین حرکت می کند و قفسه سینه، اندام ها و شکم را به رنگ زرد در می آورد که به این عمل سردمی گفته می شود. والدین باید از بدو تولد نوزاد تا سه شبانه روز مدام مراقب رنگ وی باشند زیرا با افزایش سطح بیلی روبین آسیب های مغزی نوزاد را تهدید می کند. از علائم این بیماری در نوزادان می توان به بی اشتهایی، بی قراری، خواب آلودگی، کاهش فعالیت ها، کاهش شنوایی، عقب ماندگی ذهنی، تشنج و گریه های جیغ مانند اشاره کرد. بنابراین توجه والدین در این مدت حساس به سطج بیلی روبین نوزاد اهمیت زیادی دارد‌.

چگونه می توان زردی در نوزاد را درمان کرد؟

جهت درمان زردی نوزاد راه های پزشکی و خانگی زیادی وجود دارد که مختصری از آن به شرح زیر است. بنابراین بسته به سن نوزاد و میزان سطح زرد شدن پوست وی احتمال دارد نوزاد بستری شود. همچنین اگر درجه زرد شدن پوست از حد استاندارد بگذرد به وسیله فتوتراپی یا نور می توان آن را درمان کرد. برای نتیجه گیری بهتر انجام فتوتراپی در بیمارستان توصیه می شود. اگر شدت این بیماری زیاد شود نیاز به تعویض خون نوزاد پیدا می کند. به همین علت والدین نباید درمان های خودسرانه انجام دهند. برای مثال والدین از نور مهتابی برای درمان استفاده می کنند اما طیف نورهای قابل استفاده در بیمارستان بسیار متفاوت با طیف نور لامپ های مهتابی است. همچنین اگر می خواهید به مرحله تعویض خون نرسید با مراجعه به بیمارستان و کنترل زرد شدن نوزاد از آن جلوگیری کنید. ولی اگر میزان زرد شدن نوزاد پایین باشد و پزشکان ترجیح دهند در خانه درمان شود چند روش برای درمان خانگی وجود دارد که به شرح زیر است.

 

نور خورشید

در صورت کم بودن میزان بیلی روبین به توصیه پزشکان نوزاد را در معرض نور خورشید قرار دهید تا نور تاثیر خود را در کاهش زرد بودن نوزاد بگذارد. البته مدت نگهداری نباید زیاد باشد که نوزاد دچار آفتاب سوختگی شود.

 

شیردهی مداوم

نوزاد باید به صورت منظم تغذیه شود تا بیلی روبین موجود در خون شکسته شود. با شکستن ساختار بیلی روبین عملکرد کبد افزایش می یابد و بدن نوزاد با آب کافی تصفیه می شود.

 

آب جوانه گندم

آب جوانه گندم موجب می شود بدن نوزاد سموم را دفع کند. بنابراین نوزادی که از شیر مادر تغذیه می کند بهتر است در رژیم غذایی مادر آب جوانه گندم وجود داشته باشد تا از راه شیر به نوزاد منتقل شود.

 

شیر خشت و ترنجبین

ترکیب گزانگبین، ترنجبین و شیر خشک مهمترین درمان خانگی  و یکی از روش های پیشگیری از افزایش بیلی روبین است.

 

مواد مکمل همراه با شیر خشک

اگر تغذیه نوزاد از طریق شیر خشک است پزشک معالج می تواند مکملی را پیشنهاد کند که میزان بیلی روبین را کاهش دهد.

 

درمان با لامپ های مخصوص

اگر توانایی فتوتراپی از طریق بیمارستان را ندارید می توانید لامپ های خورشیدی را در خانه جایگزین کنید.

اگر می خواهید به اطلاعاتی جامع از زردی نوزاد دسترسی پیدا کنید به سایت نوین طب ایران مراجعه کنید.